Standartların Sağladığı Faydalar ve Standart Türleri

STANDARTLARIN SAĞLADIĞI FAYDALAR ve STANDART TÜRLERİ

Günümüzde insanlığın baş döndürücü bir hızla ilerlemeler göstermesi karşısında toplum hayatı da gittikçe daha karmaşıklık içerisine girmektedir. Standartların öncelikli hedefi bu karmaşıklığı azaltmaktır.

Standartlar; Belirli planlar ve programlar doğrultusunda üretim yapılmasını sağlar. Belirsizlikleri ortadan kaldırır. Gelecekte karşılaşılması mümkün olabilecek her türlü potansiyel uygunsuzluğu öngörerek önlem aldırır. Prosesler boyunca üretim kontrolü için parametreler sağlar. Dolayısı ile üretimden tüketime kadar tüm evrelerde bilinmeyenlerin giderilmesi imkânı verir.

Standartlar; Uygun kalitede üretime imkân sağlar. Üretim prosesi boyunca her üniteye düşen görevleri, imkân ve kabiliyetlerin sınırlarını belirler. Üretim kayıplarını ve atıkları azaltır, maliyeti ve verimliği arttırır. Kayıp ve atıkları en alt seviyeye düşürür. Hammadde, işçilik ve enerji gibi kaynakların yerinde kullanılması sağlayarak maliyetlerin büyük oranlarda düşmesini sağlar.

Standartlar; İstenmeyen özelliklerde ürün üretilmesini engellediği için tüketicinin can ve mal güvenliğini korur. Tüketiciye ürün ve hizmet alımlarında karşılaştırma ve seçim kolaylığı sağlar. Ürün ve hizmet alımlarında sipariş ve alım işlerini kolaylaştırır, alıcıların fiyat ve kalite yönünden aldanmalarını önler.

Standartlar; Üretilecek ürünlerin özelliklerini önceden belirlediğinden milli sanayinin hedef birliği içinde yönetilmesine yardımcı olur. Kaliteyi teşvik eder, kalite seviyesi düşük üretimle meydana gelecek emek, zaman ve hammadde israfını ortadan kaldırarak milli ekonomiye katkıda bulunur.

Standartlar; Hem ülke içindeki talebi karşılamak, hem de dış ülkelere ürün satarak gelir sağlamayı hedef edinen üreticileri, ihtiyaçlarının niteliklerini standartlara uygun olarak belirleyen tüketiciler ile ortak kalite noktasında birleştirerek arz ve talep dengesinin sağlanmasına katkıda bulunur.

STANDAR ÇEŞİTLERİ

Standardlar, yapıları, uygulama alanları ve uygulama şekillerine göre üç ana başlık altında gruplandırılır.

1- Yapı Karakterlerine Göre Standartlar

Standardlar yapı karakterine göre “ Temel Standartlar” ve “ Türev Standardlar” olmak üzere ikiye ayrılır.

a) Temel Standardlar; Mal alışverişinde ve çeşitli hizmetlerde anlaşmaya,değer biçim ve kıyaslamaya yarayan genel kapsamlı standartlardır. Ölçü birimi, yazı, rakam , terimler standardları, bu gruba girmektedir.

b) Türev Standardlar; Temel standardlardan yararlanmak suretiyle meydana getirilen standardlardır. Bunları da aşağıda belirtildiği şekilde gruplandırabiliriz.

Madde Standardları; Maden cevheri gibi maddeleri tabii halleri ile bir örnek yapan standardlardır.

Mamul Standardları; İnsanların mamul, yarı mamul ve tabii şekilde faydalandıkları tarım ürünlerini veya sanayi mamullerini bir örnek yapan standardlardır.

Usul(Metot) Standardları; Herhangi bir hizmetin ne türlü alet ve araçlar kullanılarak, ne şekilde yapılacağını belirten standardlardır.

Hizmet Standardları; Çeşitli ihtiyaçların nasıl, nerede, ne şekilde kullanılacaklarını ve tüketileceklerini gösteren standardlardır.

2- Uygulama Alanlarına Göre Standardlar

İşletme Standardları; İşyerlerinin, belirli ihtiyaçlarını karşılamak için düzenledikleri özel standardlardır.

• Endüstriyel Standardlar; Aynı malı üreten sanayi kuruluşlarının mamulleri için hazırladıkları standardlardır.

• Milli Standardlar; Milli Standard Kuruluşlarının milli sınırlar içinde uygulanmak üzere yaptıkları standardlardır.

Bölgesel Standardlar; Ticari ilişkilerde bulunan ülkelerin ortak konularda fayda sağlamak maksadıyla aralarında anlaşarak düzenledikleri ve birlikte uyguladıkları standardlardır.

 • Uluslararası Standardlar; Milletlerarası standard kuruluşları bünyesinde üye milli standard kuruluşları tarafından ortaklaşa hazırlanan ve üye ülkelerde uygulanan standardlardır.

3- Uygulama Şekillerine Göre Standardlar

Mecburi Standardlar; Madde, mamul, yarı mamul ürünlerin taşımaları gerekli özellik ve şartları tespit eden ve ilgili bakanlık onayı ile yürürlüğe konulan standardlardır. Mecburi standardlara uyulması kanun gereğidir. Uyulmadığı takdirde cezai müeyyide uygulanır.

İhtiyari Standardlar; Mecburi uygulamaya konulan standardların dışında kalan standardlardır.

Standardizasyon alanında köklü bir geçmişi olan gelişmiş ülkelerde insan hayatını, sağlık ve güvenliğini ilgilendiren konular dışında mecburi standard uygulamalarına pek rastlanmaz. Gelişmiş toplumlarda, bir taraftan etkili bir rekabet ortamı içinde çalışan ve aynı zamanda dış pazarlara geniş ölçüde yönelmiş bulunan üretici kesimin; öte yandan menfaatleri paralelinde tercihler yapabilecek bilgiyi edinmiş ve teşkilatlanmış, böylece piyasada söz sahibi duruma gelmiş tüketicilerin karşı karşıya bulunmaları, standartların bir kanuni zorlamaya gerek duyulmadan yerleşmesi ve gelişmesini sağlamıştır.

 

Kaizen Sertifikasyon ulusal ve uluslararası standartlara uygunluk kontrollerini, denetim ve belgelendirme standartlarına uygun olarak yaparak üreticilere, tüketicilere ve ülke ekonomisine faydalar sağlamaktadır.

 

Ahmet AY-Kaizen Sertifikasyon Ltd.Şti.

Diğer Yazılarımız

Diğer İçerikler